Gölge Bankacılık Sistemi Nedir? Türkiyede Gölge Bankacılık (2023

Gölge Bankacılık Sistemi Nedir?

Gölge Bankacılık (Shadow Banking) Bankacılık sektörü gibi risklere sahip olan banka dışı kredi aracılar grubudur. Bankacılık sektörü kadar sıkı düzenlemelere tabi olmayan gölge bankacılık sektörü, bankalar gibi vade dönüştürme faaliyetlerinde bulunmakta, likidite riskine ve yüksek kaldıraçtan kaynaklı risklere maruz kalmaktadır. Düzenlemeye tabi olmayan aracılara örnek olarak riskten korunma fonları, kote edilmemiş türevler ve diğer kote edilmemiş araçlar verilebilir, ancak düzenlenmiş kurumların düzenlemeye tabi olmayan faaliyetlerine örnek olarak kredi temerrüt swapları verilebilir.

Gölge Bankacılık Sisteminin Tarihi?

Amerikalı Ekonomist Paul Allen McCulley, gölge bankacılık sisteminin doğuşunu 1970’lerde para piyasası fonlarının gelişimi ile tanımladı. Gölge bankacılık sisteminin tarihi 1970 olsa da en fazla büyümeyi kriz dönemlerinde yaşamıştır. Özellikle 2008 mali krizinde ciddi bir rol oynamıştır.

Gölge bankacılık sistemi içerisinde ki en büyük rolü oynayan Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Euro Bölgesi ve Çin’dir.

Gölge Bankacılık Sisteminin Genişliği

Gölge bankacılık, federal düzenleyiciler kapsamı dışında banka dışı finansal kuruluşlar arasında gerçekleşen finansal faaliyetler olarak bilinmektedir. Bunlar, hepsi ekonomide önemli ve büyüyen bir kredi kaynağı olan yatırım bankaları, ipotek borç verenler, para piyasası fonları, sigorta şirketleri, riskten korunma fonları, özel sermaye fonları ve avans kredisi veren topluluktur.

Finansal kriz sonrasında gölge bankacılık kurumlarının daha yüksek düzeyde incelemesine rağmen, sektör önemli ölçüde büyümüştür. Mayıs 2017’de, İsviçre merkezli Finansal İstikrar Kurulu, küresel banka dışı finansmanın kapsamını yayınladığı raporlara göre: Bulgular arasında kurul, banka dışı finansal varlıkların 2014 yılında 89 trilyon dolardan 2015’te 92 trilyon dolara yükseldiğini tespit etti. Raporda finansal istikrar risklerine yol açabilecek gölge bankacılık faaliyetlerini belirtmek için kullanılan daha dar bir önlem büyüdü. 2015 yılına göre önceki yıla göre % 3,2 artışla Çin verileri hariç 34 trilyon dolara yükseldi. Faaliyetlerin çoğu, banka dışı kurumlar ile broker-bayiler arasında kısa vadeli borçlanma için kullanılan teminatlı kredilerin ve geri alım anlaşmalarının oluşturulmasına odaklanmaktadır. Quicken Loans gibi banka dışı borç verenler, ABD’deki ipoteklerin artan payından sorumludur.

Gölge Bankacılığın Ana Elamanları

Edge fonlar,

Türev araçlar,

Para piyasası

Ortak fonları,

Repo piyasası

Bankalar kar marjını arttırmak veya zararları en aza indirmek için aynı zamanda finansal ortamlarda daha yüksek faaliyet hacmi yakalamak için gölge bankacılık sistemini kullanmaktadır.

Türkiye de Gölge Bankacılık

Bu kayıt dışı bankacılıkta getirilerin büyük bir kısmı bilanço dışı yapıldığından dolayı Türkiye’de bu sistemin yapılması şuan yasaktır. Türkiye’deki finansal kuruluşlar sıkı bir denetimden geçtiği için ve düşük miktarda verilen kredilerin bile bilançoya yazılmasından dolayı Türkiye’de uygulanmayan bir sistemdir. Fakat yurt dışındaki Türkiye bankaları ve şirketleri gölge bankacılık yapanlardan krediden faydalanmaktadır. Ekonomistler Türkiye ekonomisinin bu tür bankacılık sistemleri için uygun görmezler ve ufak bir sıkıntı da Türkiye ekonomisinin büyük zorluklar yaşayacağını söylemektedirler.

Yüksek kaldıraçlı, Vade ayarlamalı ve Sistematik risk yaratma olasılığı bulunan işlemlerden oluşan ve denetlenmeyeceği için Türkiye’de bu tip bankacılık işlemleri yasal olarak yapılmamaktadır.

Türkiye de gölge bankacılık hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Gölge Bankaları Kimler İzliyor?

Gölge bankacılık endüstrisi, ABD’de artan kredi talebini karşılamada önemli bir etken haline gelmiştir. Her ne kadar gölge bankacılığın aracı olmadan ekonomik verimliliği artırabileceği ileri sürülse de, geleneksel bankacılık düzenlemeleri dışındaki operasyonları finansal sisteme getirebileceği sistemik risk konusunda endişeler yaşanması söz konusudur. 2010 Dodd-Frank Wall Street Reformu ve Tüketiciyi Koruma Yasası ile çıkarılan reformlar, öncelikle bankacılık endüstrisine odaklanarak gölge bankacılık sektörünü büyük ölçüde sağlam bıraktı. Yasa, egzotik finansal ürünler satan finansal şirketlere daha fazla sorumluluk yüklerken, bankacılık dışı faaliyetlerin çoğu hala düzenlenmemiştir. Federal Rezerv Kurulu, aracı kurumlar gibi banka dışı bankaların bankalarla benzer marj gereksinimleri altında faaliyet göstermesini tavsiye etti.

E-Haciz Nedir? Nasıl Kaldırılır? (2023)

E-HACİZ NEDİR? NASIL KALDIRILIR? E-Haciz Nedir? E- Haciz diğer adıyla Elektronik haciz, devlete olan bir borcunuzdan dolayı elektronik ortamda, maaş ve ya banka hesabınızda tuttuğunuz para, altın, döviz, fon gibi mal varlığınıza haciz gelmesidir. Genel olarak E-Haciz işlemi vergi borçlarından dolayı maaşlar üzerinden uygulanmasıyla bilinir. Fakat borcun ve ödemenin boyutu ve durumuna göre değişkenlik göstermektedir bu yüzden gayrimenkul veya araç gibi menkullere de uygulanmaktadır

İlgili İçerik

Gölge Bankacılık Riskleri

Fitch Ratings tarafından hazırlanan bir rapora göre, bankaların kredi profilleri küresel finansal krizden bu yana iyileşmiş olsa da sistemik risk etkisi devam etmekte.

Gölge bankacılığın yükselişi, bankaların, sigorta şirketlerinin ve emeklilik fonlarının maruz kaldığı doğrudan ve dolaylı riskler, bankalar ve finansal olmayan kurumsal borçlular için azalan finansman mevcudiyeti ve artan varlık fiyatı oynaklığı gibi artan sistemik risklerin bir işareti olabilir.

Bir önceki yazımız olan Ücretsiz Sanal Pos Veren En İyi 10 Firma (2023) başlıklı makalemizde En İyi Sanal Pos Firmaları, iPARA ve IYZICO hakkında bilgiler verilmektedir.